Systeemtherapie
Systeemtherapie is een vorm van psychotherapie en wordt ook wel relatie- en gezinstherapie genoemd. Het belangrijkste kenmerk van systeemtherapie is dat belangrijke naasten zoals de partner, kinderen, broer, zus, ouders, buren, vrienden of collega’s betrokken worden bij de therapie.
RELATIE- OF GEZINSTHERAPIE
Tijdens de therapie is er veel aandacht voor hoe de aanwezigen onderling met elkaar omgaan. Er wordt ook rekening gehouden met eventuele belangrijke afwezigen.
Uitgangspunt is dat een probleem of een (psychische) klacht nooit op zichzelf staat. De sociale, relationele en culturele context speelt altijd een rol. De leefsituatie en relaties – samen het systeem – hebben invloed op problemen. Tijdens de therapie wordt besproken welke invloed omgevingsfactoren zoals werk, school, buurt, religie en cultuur hebben op het probleem en op alle betrokken.
Door aandacht voor het hele ‘systeem’ kom je sneller tot de kern van het probleem. Gesprekken met een systeemtherapeut zorgen voor meer begrip tussen jou en je naasten. Door het betrekken van naasten bij de therapie, treedt er sneller herstel op.
Door in een vroeg stadium belangrijke naasten te betrekken bij de therapie kan voorkomen worden dat de problemen groter worden. Als betrokkenen elkaar beter begrijpen en ondersteunen, wordt bovendien het risico op terugkeer van het probleem kleiner.
Vanaf het begin van de 20e eeuw ontstond in geïndustrialiseerde landen (overheids)bemoeienis met (veelal arme) gezinnen met problemen. Deze bemoeienis was meer pragmatisch van aard dan dat er sprake was van zorg. Dit veranderde maar langzaam.
Systeemtherapie werd ontwikkeld vanaf de jaren vijftig in de VS. Family Therapy, zoals het aanvankelijk werd genoemd, was al bij aanvang theoretisch geworteld in wetenschap en onderzoek. De therapie werd ontwikkeld nadat duidelijk werd dat moeilijk behandelbare psychiatrische patienten baat hadden bij het mobiliseren van hun omgeving. Onderzoek wees op het belang van communicatie in het ontstaan en in stand houden van ernstige (psychische) problemen.
De positieve resultaten van deze therapie gaf behandeling van gezinnen of families met andere problemen een krachtige duw in de rug. Er ontstond zowel een ruime behandelpraktijk als theorievorming, met communicatie als eenvan de centrale pijlers.
Midden jaren zestig vond in Nederland en Belgie binnen de (psychologische) hulpverlening de introductie van een systeemgerichte benadering plaats.
Bron: A.Savenije, M. van Lawick, E Reijmers, (red), Handboek systeemtherapie. Utrecht, 2008.
Beroepsverenigingen
